Welke vis mag je eten als je zwanger bent?

Vis eten is gezond, ook als je zwanger bent. Maar je kunt behoorlijk in de war raken van alle verschillende adviezen. Mag zalm nu wel of niet? Hoe zit het met gerookte vis en wat is er mis met tonijn? Alle “visadviezen” handig voor je op een rijtje. Met een tabel!

Daarom is vis belangrijk

Vis eten is belangrijk voor iedereen. Vis bevat namelijk een aantal voedingsstoffen die nauwelijks in andere producten zitten. Zo levert vis je jodium, vitamine D en visvetten. Dat is goed voor je eigen lichaam maar ook voor de ontwikkeling van je baby.

Jodium is essentieel voor de productie van schildklierhormoon en ondersteunt de groei van je baby.

Vitamine D is goed voor het stevig houden van je botten en de opbouw van het skelet van je baby.

Visvetten bestaan voor een groot deel uit het omega 3-visvetzuur DHA. DHA ingenomen door de moeder, is een belangrijke bouwsteen voor de ogen en de hersenen van je ongeboren baby.

Liefst zalm of andere vette vis tijdens de zwangerschap

Om voldoende visvetten binnen te krijgen zou je elke week 1 keer vis moeten eten, liefst vis die van nature veel vet bevat. In vette vis zitten namelijk meer visvetten dan in magere vis. Denk bij vette vis aan zalm, haring en sardines. Zolang je niet zwanger bent, zijn ook soorten als makreel en paling geschikt. Maar als je zwanger bent niet meer. Er zijn een aantal redenen waarom je bepaalde vis niet zou moeten eten: als de vis rauw is (zoals een nieuwe haring), als de vis gerookt is (zoals gerookte zalm) en als het om roofvissen gaat (zoals makreel en paling). Gelukkig blijft er nog veel keuze over.

En als je geen vis eet?

Wil je geen vis eten, dan is het wel slim om te zorgen voor aanvulling met de visvetzuren. Je kunt deze binnenkrijgen door visoliecapsules te slikken. Ook zijn er producten waaraan visvetzuren zijn toegevoegd. Dat staat dan op de verpakking vermeld.

Dit nu even niet

Geen rauwe vis

Rauwe vis kan net als andere rauwe producten de listeriabacterie bevatten. De kans op een besmetting is erg klein. Dus echt niet in elk stukje rauwe vis zit deze bacterie. Maar raak je besmet dan zou dit wel kunnen leiden tot een miskraam of vroeggeboorte. Neem dus geen risico en eet geen rauwe vis zoals in sushi, nieuwe haring, niet helemaal doorbakken zalm of oesters.

Geen gerookte vis

Ook gerookte vis kan de listeriabacterie bevatten. Verhit je de gerookte vis, bijvoorbeeld in een pastasaus of meegebakken in een quiche, dan kun je de gerookte vis wel eten. Door verhitting gaat namelijk de bacterie dood. Denk niet alleen aan gerookte zalm: dit advies geldt ook voor bijvoorbeeld gerookte heilbot en gerookte haring (bokking).

Geen roofvis

Roofvissen zijn vissen die leven van andere vissen in de zee. Dat betekent dat ze aan het einde van de voedselketen staan en alle verontreinigingen die in kleinere vissen zitten binnenkrijgen. Die verontreinigingen zoals zware metalen en dioxinen stapelen zich op in het lichaam van de vis. Dat maakt het gehalte aan die schadelijke stoffen te hoog, om tijdens de zwangerschap onbezorgd van die vis te kunnen genieten. Laat daarom gedurende je zwangerschap tonijn, makreel, zwaardvis, paling, snoek, snoekbaars en haai staan. Het geldt voor alle bereidingen. Dus zowel voor verse en gerookte vis maar ook voor roofvissoorten uit blik, zoals tonijn uit blik.

Bij kruisbesmetting komen er ziekmakende bacteriën van het ene product op het andere. Om ziekte te voorkomen is het belangrijk kruisbesmetting te vermijden. 

Op rauw voedsel, vooral vlees, kip of vis en in hun druipvocht kunnen ziekmakende bacteriën zitten. Deze kunnen tijdens het klaarmaken ander voedsel besmetten. 

Door rauw en bereid voedsel van elkaar gescheiden te houden, schone materialen te gebruiken en je handen goed te wassen is kruisbesmetting te voorkomen.

Bij kruisbesmetting komen er ziekmakende  bacteriën van het ene product op het andere. Van kruisbesmetting kunnen mensen dus ziek worden. In rauwe voedingsmiddelen zitten meer bacteriën dan in gekookte. Vooral op vlees, kip en vis kunnen ziekmakende bacteriën zitten. 

Het is belangrijk dat bacteriën niet worden overgebracht van rauwe op bereide voedingsmiddelen. Kruisbesmetting ontstaat door bijvoorbeeld met dezelfde vork rauw vlees in de pan te leggen en gare groente te proeven, of gaar vlees uit de pan te halen. Een ander voorbeeld van kruisbesmetting is als gaar vlees na het braden wordt teruggelegd op de snijplank waarop het rauwe vlees is gekruid. Bacteriën kunnen ook via handen op het eten terecht komen. Bijvoorbeeld als de handen worden afgedroogd aan een vuile handdoek.

Kruisbesmetting kan ook ontstaan via druipvocht. Druipvocht is vocht wat uit vlees, kip of vis komt. Dit komt bijvoorbeeld vrij bij het ontdooien van kip.

De volgende adviezen gelden om kruisbesmetting te voorkomen:

Kruisbesmetting voorkomen bij het winkelen

• Zorg dat eventueel druipvocht niet op andere boodschappen kan komen. Houd rauw vlees, kip of vis gescheiden van je andere boodschappen. Bijvoorbeeld door ze in een apart plastic zakje te doen.

Kruisbesmetting voorkomen in de koelkast

• Plaats rauw vlees, kip of vis onder in de koelkast. 
• Laat bevroren vlees, kip of vis ontdooien in de koelkast goed afgedekt op een bord. Voorkom dat druipvocht op andere producten kan komen. 
• Bewaar levensmiddelen en kliekjes goed afgesloten in de koelkast. 
• Plaats groente in de speciaal daarvoor bestemde groentelade.

Kruisbesmetting voorkomen bij het koken

• Was je handen goed en regelmatig. Zeker na aanraking van rauw vlees. Droog je handen af aan een schone droge handdoek of een papieren wegwerphanddoek. 
• Gebruik schone hulpmiddelen en materialen zoals handdoeken, snijplanken, vaatdoekjes. Vervang een snijplank als deze vol zit met groeven, want dan kun je hem niet meer goed schoonmaken. 
• Gebruik verschillende snijplanken. Bijvoorbeeld één voor rauw vlees of vis en een andere om de groenten te snijden. 
• Spoel materiaal, zoals een snijmes dat met rauw vlees in aanraking is geweest, af met heet water en zet het vervolgens bij de afwas. Wanneer dezelfde materialen meteen weer voor iets anders worden gebruikt, was ze dan eerst af met sop en heet water.  
• Houd rauwe producten altijd goed gescheiden van bereide producten. 
• Zet de gft-bak bij voorkeur buiten neer. Zorg in elk geval dat deze goed is afgesloten.

Bron: Voedingscentrum